بررسی عناصر اجتماعی در دیوان انوری

انوری ابیوردی از شاعران مشهور قرن ششم هجری است. او بزرگترین شاعر مدیحه سرای زبان فارسی است، چنان که به او لقب « پیامبر شعرهای باطل» داده اند. دیوان اشعار او دو جلد است. جلد اول شامل قصاید مدحی او و جلد دوم مشتمل بر قطعه ها، غزل ها و رباعیات اوست. در این پایان نامه با رویکردی جامعه شناختی کوشش می شود تا اشعار انوری مورد نقد و بررسی قرار گیرد. از دهیافت ها و دستاوردهای نگاه جامعه شناختی به آثار این شاعر قصیده سرای نامی قرن ششم، می توان به موارد زیر اشاره کرد: از مهمترین آنها آداب و رسوم و مراسم خاصّی مانند: اجرای مراسم حج، سوگواری، ازدواج، مراسم اعیاد مختلف و .... است. علاوه بر آن اشاره به آداب و رسومی است که در جامعه امروز، جایگاه چندانی ندارند. اشاره به اوضاع اجتماعی آن دوران از نظر فرهنگی، اقتصادی، اخلاقی و .... از دیگر ویژگی های اشعار انوری است. تعدادی از خوراک ها و انواع پوشاک رایج در آن زمانه در اشعار انوری بازتاب پیدا کرده است. همچنین سبک معماری و قسمت های مختلف خانه ها و کاخ های دوران گذشته در دیوان او به چشم می خورد. سرگرمی ها و تفریحات خاص آن دوران مانند شراب خواری و سیاحت در باغ و بوستان و بازی های مختلف مانند نرد و چوگان و شطرنج و .... در اشعار او جلوه گر شده است. انوری از بیماری های رایج در عصر خویش و نحوه درمان و داروهای آن دوره سخن به میان آورده است. هم چنین او به ابزارها و معیارهای داد و ستد برای بازرگانی و مشاغل گوناگون اجتماعی، اشاره کرده است. اشاره به دربارها و طبقات مختلف درباری و هم چنین مشاغل و مناصب درباری و دیوان های حکومتی از دیگر ویژگی های اشعار انوری است.